Iskustvo bliske smrti nastaje kad duša napušta telo i odlazi u astral
Dvojica uglednih naučnika i stručnjaka za kvantnu fiziku – Stjuart Hemerof, počasni profesor Odeljenja za anesteziologiju i psihologiju i direktor Centra za izučavanje svesnosti na Univerzitetu Arizone, i ser Rodžer Penrouz, britanski fizičar – tvrde da iskusvo bliske smrti nastaje kada kvantna supstanca koja čini dušu napušta nervni sistem i odlazi u svemir.
Prema ovoj ideji, svest predstavlja program kvantnog kompjutera u mozgu, koji čak i posle smrti može da opstane u univerzumu, što objašnjava doživljaj osoba koje imaju iskustvo bliske smrti. Ova teorija je zasnovana na kvantnoj teoriji svesti, koju su razvili Hemerof i Penrouz i koja tvrdi da je suština duše sadržana u strukturama nazvanim mikrotubule unutar moždanih ćelija. Dvojica uglednih naučnika tvrde da naše iskustvo svesti predstavlja rezultat efekta kvantne gravitacije u ovim mikrotubulama, a svoju teoriju su nazvali orkestrirano objektivno smanjivanje, odnosno skraćeno Orch-OR. Teorija, pritom, podrazumeva da naše duše predstavljaju više od puke interakcije neurona u mozgu i da se zapravo sastoje od iste tvari od koje je načinjen i svemir, te da možda postoje još od početka vremena.
Ovaj koncept je sličan budističkom i hinduističkom verovanju da svest predstavlja integralni deo svemira, odnosno da je zapravo možda i sve što zaista postoji, što je stav sličan stavu zapadnog filozofskog idealizma. Uz ovakvo uverenje, dr Hamerof tvrdi da pri iskustvu bliske smrti mikrotubule gube kvantno stanje, ali da se informacija unutar njih ne uništava, već da napušta telo i vraća se u kosmos.
– Ako se pacijent oživi, ova kvantna informacija može da se vrati u mikrotubule i tada pacijent kaže da je imao iskustvo bliske smrti. A ako pacijent umre, moguće je da kvantna informacija postoji izvan tela, možda i beskonačno, kao duša – navodi dr Hamerof.
Ova teorija se, očekivano, našla na udaru kritike više empirijski orijentisanih mislilaca. Dr Hamerof, međutim, veruje da istraživanja kvantne fizike počinju da potvrđuju njegovu i Penrouzovu teoriju, budući da je u novije vreme potvrđeno da kvantni efekti podržavaju mnoge važne biološke procese, kao što su fenomen mirisa, navigacija ptica i fotosinteza.