Ayurveda

Ajurveda „nauka o dugom životu”, oblik je tradicionalne medicine poreklom iz Indije. Reč ajurveda je sanskritska kovanica, dva pojma – ajusa, koji znači život i veda, koji znači znanje. Ova tradicionalna indijska nauka o zdravlju, svoje principe brige za zdravlje (svasta) zasniva na „celokupnom opsegu života, i svetom i prirodnom načinu življenja”.
Najranija literatura o ovoj drevnoj medicinskoj praksi pojavila se tokom vedskog perioda u Indiji od 5.000 p.n.e. do 500. godine n.e. Tokom ovog perioda nastala su Sušruta Samhita (Suśruta Saṃhitā) i Ćaraka Samhita (Charaka Saṃhitā), Rigveda i Atharvaveda, tradicionalne medicinske enciklopedije nastale iz različitih izvora, koje čine osnovu ajurvedske medicine. Narednih vekova, ajurvedski terapeuti razvili su veći broj medicinskih i hirurških procedura za tretman raznih bolesti. Velika vremenska distanca fragmentisala je ajurvede u funkcionalno odvojene i pojedinačno različite pristupe i postupake, koji su se kao nezavisni održali unutar tradicionalnih ajurvedskih porodica i ajurveda škola. Trenutna ajurvedska praksa smatra se delom tradicionalne (komplementrane i alternativne) medicine.
Ajurveda, posmatra i analizira ljudski život i njegovo zdravlje kroz jedinstvo tela, duha i uma i opisuje korisne, beskorisne, srećne i nesrećne aspekte života. Zdravlje je definisano kao; stanje ekvilibrijuma dosha (humoura), agni (digestivnih sokova, enzima i hormona), dhatu (tkiva) i normalnog izlučivanje mala (otpadnih materija), zajedno sa srećnim stanjem atma (duše), indriya (senzornih i motornih organa) i manas (uma). Ajurveda svoje principe prvenstveno zasniva na ravnoteži tri elementarne energije: (vazdušnom prostoru – „vetar“), (vatri i vodi – „žuč“) i (vodi i zemlji – „sluz“). Prema ajurvedskoj medicinskoj teoriji, ako su ove tri energije u jednakim količinama (uravnotežene), telo će biti zdravo. Ajurveda svoje metode takođe zasniva i na telesnim vežbama, manuelnoj masaži, jogi i meditaciji.
Jedno od prvih izdanja Ajuverda na engleskom jeziku iz 1947.
Rigveda iz (2000. p. n. e.) je najstarija zabeleženi dokument o lekovitim svojstvima i upotrebi biljaka u Indiji. Ovu tradiciju nastavili su drugi drevni tekstovi, Atarvaveda (Atharvaveda, 1500. p. n. e.-1000. p. n. e.), u kojima je opisan još veći broj vrsta biljaka i navedeni osnovni pojmove iz ove oblasti.
„Charaka Samhita“ i „Sushruta Samhita“ su osnovni dokumenti ajurvede, koji su dopunjeni hiljadama novih dodataka na osnovu višegodišnjih posmatranja i prakse. Kroz istoriju, na ajurvede su uticali Arapi, a na njenu fragmentaciju u posebne grane i turska i britanska kolonijali vladavina, ali se načela ajurvede uvek ostala jednaka, bez obzira na škole kojih je bilo mnogo i mnogih ajurvedskih lekara koji su oformili svoje škole, što je ovu „nauku“ još dodatno obogatilo.
Ajurveda je kao metoda tradicionalne (alternativen i komplementarne) medicine priznata od strane Svetske zdravstvene organizacije 1977.
Prednosti ajurvede, prema njenim pristalicama, u poređenju sa savremenom medicinom u trenutnoj fazi njenog razvoja, upravo je u tome što ajurveda mnogo ranije prepoznaje „neravnotežu“ u telu. U ajurvedi postoji šest stepena razvoja bolesti, odnosno neravnoteže fluida koji čine individualnu konstituciju. Svaki stepen ima svoje simptome. Savremena klinička medicina može dijagnostikovati bolest, tek na petom stepenu njenog razvoja, pa po ajurvedi, tada se bolest mnogo teže leči jer se…„neravnoteža toliko produbi i fluidi izađu iz svojih tzv. „domova“ i nađu „slabu tačku“ i u njoj se „nasele“.
Aspekt preventive je u ajurvedi izuzetno naglašen. Svakako da u ranijem prepoznavanju simptoma postoji prednost ajurvede, kod čoveka koji ima senzibilan odnos prema svom telu i duhovnosti kada ga neravnoteža pritiska. Za dijagnozu bolesti ajurveda upotrebljava puls dijagnozu, u toku koje iskusan ajurvedski terapeut, opipavajući sa tri prsta kvalitete pulsnog talasa iznad radijalne arterije, za nekoliko minuta može da otkrije neravnotežu u organizma i brojne bolesti ne samo kardiovaskularnog sistema, već i brojna druge poremećaje (dijabetes, tumor, muskuloskeletalne bolesti i astmu), u ranim stadijumima, kada nema bilo kakvih kliničkih simptoma i kada blagi oblici intervencije mogu biti dovoljni. Ajurvedska puls dijagnoza, objedinjava dva energetska principa (doše i subdoše) odgovorna za pacijentovo kliničko stanje, koji se osećaju kao oblici vibracija na radijalnoj arteriji. Prisusutvo i lokacija ovih vibracionih kvaliteta u pulsu ukazuju terapeutu na specifične obrasce balansa i disbalansa koji leže u osnovi pacijentovog stanja i odgovorni su za njega. Ajurvedska terapija u procesu lečenja koriste: lekove (biljne i mineralne preparate), relaksacione postupke (meditaciju), odgovarajuću dnevnu rutinu, specifičnu ishranu, postupke fiziološkog čišćenja, hromoterapiju, aromaterapiju, vedsku vibracionu tehnologiju, kao i precizna uputstva o (Vastu)-u za koji se vezuju pojedine bolesti, melodije za specifične bolesti (Ghandarva Veda) itd. Lečenje ajurveda metodama kod pojedinih pacijenata može uspešno otkloniti simptome bolesti, otklanjajući njene uzroke i u tom cilju ajurveda primenjuje različite terapeutske metode.